Irak’ta yıllardır süren iktidar hengameleri birçok kasvete ve savaşa karşın hala devam ediyor.
Irak’ta Şii başkan Mukteda Sadr dışındaki bütün Şii tarafların çatısı altında toplandığı Uyum Grubu’nun Muhammed Şiya el-Sudani’yi başbakan adayı göstermesine itiraz eden Sadr Kümesi destekçisi yüzlerce kişi geçtiğimiz günlerde parlamento binasını basmıştı.
Kalabalık kümesi dağıtmak için güvenlik güçleri, göz yaşartıcı gaz kullanmış ve havaya ateş açmıştı. Güvenlik güçlerinin ateş açması sonucu 4 protestocu yaralanmıştı.
Olayların şiddetlenmesi sonucu eski Başbakan Nuri el-Maliki askeri kıyafetle ve silahlı bir formda sokağa çıktı.
Sadr ile aykırı kümelerde yer alan el-Maliki’nin muhafazalarıyla birlikte silahla verdiği pozlar Sadr hareketine bildiri olarak yorumlanırken, kısa bir mühlet içerisinde toplumsal medyada büyük yankı uyandırdı.
Olayların dinmediği Irak’ta Sadr destekçileri sabah erken saatlerde Bağdat’taki Tahrir Meydanı’nda tekrar toplandı.
Küme, Yeşil Bölge’yi basmak için beton bariyerleri yıkmaya başladı.
Duvarları aşan göstericiler tekrar parlamento binasını bastı. Binlerce kişi binaya girerek sloganlar attı.
Mukteda es-Sadr yanlıları, İran dayanaklı Şii siyasi çatı kuruluş Uyum Çerçevesi’nin başbakan adayı Muhammed Şiya Sudani’yi protesto ediyor.
Mukteda Es Sadr Kimdir?
Sadr ailesi Irak’ın en güçlü Şii dinî ailelerinden biri. Necef’in en kıymetli din âlimlerinden biri olarak bilinen Mukteda es-Sadr’ın babası Muhammed Muhammed Sadık es-Sadr da yalnızca Irak’ta değil, Şii dünyasında hürmet duyulan bir isimdi. Lakin 1999 yılında bir suikast sonucu öldürüldü.
Sadr ailesi Irak’ın en güçlü Şii dinî ailelerinden biri. Necef’in en kıymetli din âlimlerinden biri olarak bilinen Mukteda es-Sadr’ın babası Muhammed Muhammed Sadık es-Sadr da yalnızca Irak’ta değil, Şii dünyasında hürmet duyulan bir isimdi. Lakin 1999 yılında bir suikast sonucu öldürüldü.
Muktada es-Sadr dini yahut siyasi rastgele bir yetkiye ya da mevkiye sahip olmamasına karşın babasının yükü ve anısı nedeniyle Irak siyasetinde yüklü bir yeri bulunmaktadır.
Son devirde Ortadoğu siyasetinin tahminen de en çok konuşulan isimlerinden biri Iraklı Şii başkan Mukteda es-Sadr. Irak’ta 10 Ekim 2021 tarihinde yapılan seçimlerin 73 milletvekili çıkararak 329 sandalyeli Irak Parlamentosunda en büyük küme hâline gelen Sadr Hareketi’nin başkanı Mukteda es-Sadr, hükûmet kurma sürecinin başat aktörü hâline geldi. Fakat temel olarak Sadr’ı ön plana çıkaran mevzu seçimde kazandığı muvaffakiyet değil. Seçim sonrası süreçte hükûmet kurma konusunda attığı adımlar.
Zira 2003 sonrası Irak’ta yaşanan sürecin en tesirli aktörlerinden biri olan Mukteda es-Sadr, seçimde elde ettiği avantajı kullanarak, Irak’ta “reform” sayılabilecek bir siyasal değişikliği kovalıyor.
Irak neden karıştı?
Irak’ta seçimlerden sonra uzun müddettir hükümet kurulamıyor. Irak’ta genel seçimlerin üzerinden 9 ay geçse de mezhep uyuşmazlığı yüzünden şimdi yeni bir hükumet kurulamadı.
Irak’ta seçimlerden sonra uzun müddettir hükümet kurulamıyor. Irak’ta genel seçimlerin üzerinden 9 ay geçse de mezhep uyuşmazlığı yüzünden şimdi yeni bir hükumet kurulamadı.
Yasalara nazaran, Meclis evvel cumhurbaşkanını seçecek ve bunun için de 329 sandalyeli Mecliste 220 vekilin oyu gerekli. Seçilecek cumhurbaşkanı da Şiilerin başbakan adayına hükumeti kurma misyonunu verecek.
Sadr, geçen ay siyasetten çekilme kararı almış ve 73 vekilini Meclisten istifa ettirmişti. Irak’ta Şii başkanın çekilmesi sonrası hükümet kurma müzakerelerini İran dayanaklı rakipleri Şii siyasi çatı kuruluşu Uyum Çerçevesi yürütüyor.
Şii tarafların çatısı altında toplandığı Uyum Kümesi başbakan adayı olarak Muhammed Şiya el-Sudani’yi gösterdi. Bu durumu beğenmeyen Sadr taraftarları sokağa indi.
Hükümet binalarının bulunduğu Yeşil Bölge önünde toplanan Sadr Hareketi taraftarları bir nevi güç gösterisinde bulunuyor.