Tayvan, Çin’in güneydoğu kıyılarından yaklaşık 160 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Ülke, tıpkı vakitte ABD dış siyaseti için çok kıymetli olan Amerikan bölgelerin bir listesini içeren “birinci ada zinciri” içinde bulunuyor.
Uzmanlar, Çin’in Tayvan’ı ele geçirmesi durumunda Batı Pasifik bölgesinde askeri olarak daha fazla güçleneceğini belirtti. Siyasi analistler tıpkı vakitte böylece Çin’İn Guam ve Hawaii kadar uzaktaki ABD askeri üslerini tehdit edebileceğini söylüyor.
Ancak Çin, daha evvel de tekraren niyetinin barışçıl olduğu konusunda ısrar etti.
Tayvan birinci olarak 17. yüzyılda Qing hanedanının iktidarda olduğu devirde Çin’in tam denetimi altına girdi. Çinliler 1895’te Japonya’ya yenildikten sonra adayı Japonların denetimine bıraktı. Akabinde Japonya, İkinci Dünya Savaşı’nı kaybettikten sonra 1945’te Çin, adayı tekrar aldı.
Diğer taraftan, Chiang Kai-shek, Tayvan’a kaçtıktan sonra milliyetçi siyasetçilerden oluşan Kuomintang’ı yönetti. Kuomintang o vakitten beri Tayvan’ın en önde gelen siyasi partilerinden biri oldu tarihinin değerli bir kısmında adayı yönetti.
Diğer taraftan, şu anda yalnızca Vatikan ile birlikte 13 devlet Tayvan’ı hükümran bir ülke olarak tanıyor. Çin, öteki ülkelere Tayvan’ı tanımamaları yahut tanıma manasına gelen rastgele bir şey yapmamaları için kıymetli derecede diplomatik baskı uyguluyor.
Uzmanlar, Çin’in ekonomik bağları güçlendirmek üzere askeri olmayan yollarla “yeniden birleşme” sağlamaya çalışabileceğini belirtiyor, fakat rastgele bir askeri çatışmada, Çin’in silahlı kuvvetleri Tayvan’ınkileri gölgede bırakacağının bariz olduğu görülüyor.
Çin, savunmaya ABD dışında rastgele bir ülkeden daha fazla harcama yapıyor ve deniz gücünden füze teknolojisine, uçak ve siber hücumlara kadar çok çeşitli gelişmiş silahları bulunuyor. Açık bir çatışmada, birtakım uzmanlar Tayvan’ın en uygun ihtimalle bir Çin saldırısını yavaşlatabileceğini ve dışarıdan yardım beklerken gerilla hücumları düzenlemeyi hedefleyebileceğini belirtti. Bu yardımın Tayvan’a silah satan ABD’den gelebileceği söz edildi.
Diğer taraftan, geçen Mayıs ayında ABD lideri Joe Biden, ABD’nin Tayvan’ı askeri olarak savunup savunmayacağı sorulduğunda “Evet” karşılığını verdi. Akabinde Beyaz Saray, Washington’un tavrını değiştirmediği konusunda ısrar etti.
Tayvan iktisadı dünya için son derece büyük bir ehemmiyet arz ediyor. Zira telefonlardan dizüstü bilgisayarlara, saatlere ve oyun konsollarına kadar dünyanın günlük elektronik ekipmanlarının birçok, Tayvan’da üretilen bilgisayar çipleri tarafından destekleniyor. Tek bir Tayvanlı şirket Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) dünya pazarının yarısından fazlasını denetim ediyor.
Teknoloji ve askeri sanayi için çip üreten şirketin kıymeti 2021’de 100 milyar dolara ulaştı.
Bu nedenle, başta ABD olmak üzere batılı ülkeler Çin’in Tayvan’ı işgalinin Pekin’e dünyanın en değerli sanayilerinden biri üzerinde daha fazla denetim verebileceğinden tasa duyuyor.
Çin ve Tayvan ortasındaki son tansiyonlara karşın, daha evvel yapılan araştırmalar birçok Tayvanlı’nın bahisle ilgili büyük bir telaşı olmadığını gösterdi. Ekim 2021’de Tayvan Kamuoyu Vakfı insanlara sonunda Çin ile savaş olacağını düşünüp düşünmediklerini sordu. Neredeyse üçte ikisi (%64,3) hayır karşılığını verdi.