Türkiye savunma alanında son periyotta geliştirdiği eserlerle dikkatleri üzerine çekmeye devam ediyor. Bu hususta yaşanan son gelişme ise kesimin önde gelen şirketlerinden biri olan STM’den geldi. Bir müddettir üzerinde çalışılan STM500 denizaltı projesinde değerli bir basamağa geçildi. Savunma Sanayii Lideri İsmail Demir, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Milli denizaltı serüvenimizde tarihi adım. Türk mühendisleri tarafından büsbütün ulusal imkanlarla tasarlanan STM500 denizaltısının üretim faaliyetine, mukavim tekne test üretimiyle başlıyoruz. STM500 hem açık deniz hem de sığ sularda vazife yapabilecek biçimde tasarlandı. Keşif gözetleme, özel kuvvetler harekatı, denizaltı harbi üzere taktik gereksinimlere karşılık verecek donanımları bünyesinde barındıracak STM500, ileri ve çağdaş savaş sistemleriyle donatılacak” tabirlerini kullandı.
İstanbul Topkapı Üniversitesi Öğretim Üyesi, Denizcilik ve Küresel Stratejiler Merkezi Lideri Müstafi Tümamiral Doç. Dr. Cihat Yaycı da STM500 denizaltısının Türk donanması için değerli bir güç çarpanı olacağını vurguladı.
‘SÜRPRİZİN DE SÜRPRİZİ OLACAK’
Doç. Dr. Cihat Yaycı, STM500 projesinin Türk Deniz Kuvvetleri için son derece değerli bir proje olduğunu vurguladı ve Savunma Sanayii Lideri İsmail Demir’in paylaşımında yer alan “mkavim tekne testi” sözünü açıkladı. Yaycı, “Denizaltı sistemleri su altında önemli halde basınca maruz kalırlar. Mukavim tekne testi ile amaçlanan STM500 denizaltısının 250 metre ve altında maruz kalacağı basınca dayanıklılığını ve direncini belirleme ve denizaltının bu derinliklerde misyon yapabilme kabiliyetini ölçmektir” dedi.
‘SAYILI ÜLKE YÜRÜTÜYOR’
Türk Deniz Kuvvetleri’nin halihazırda kullandığı denizaltı sistemlerinin bin 100 ile bin 600 ton ortasında tartıya sahip olduğunu belirten Doç. Dr. Cihat Yaycı, “STM500 denizaltısı satıhta 485 ton, daldığında ise 540 ton yüke sahip olacak. Geliştirme ve üretim basamağı devam eden Reis sınıfı denizaltılarımızın 2 bin ton yüke sahip olması planlanıyor. Bu açıdan baktığımız vakit STM500 mevcut denizaltı sistemlerimize oranla daha küçük olacak” biçiminde konuştu. Dünya genelinde STM500 gibisi küçük denizaltı projesi yürüten ülkelerin sayılı olduğuna dikkat çeken Yaycı, “Bildiğimiz kadarıyla Katar bu bahiste İtalya’dan emsal sistemler alacak. Birebir vakitte Fransa’nın da bu alanda yürüttüğü çalışmalar var. Bu stil denizaltılar hem sığ denizlerde hem de adalı denizlerde hayli ağır kullanılacak” sözlerini kullandı.
Sığ sularda denizaltı savunma harbinin kısıtlı yapılabildiği vurgulayan Yaycı, kelamlarına şöyle devam etti:
“STM500, Denizaltı-Denizaltı ve Denizaltı-Su üstü gemilerine karşı harekat yapabilir. Bununla birlikte 8 kişilik özel kuvvet çalışanı taşıyabileceği için bu kuvvetle özel operasyonlar başta olmak üzere istihbarat, keşif ve gözetleme operasyonları yapabilir. Sığ sularda deniz üstü gemilerin ve hava vasıtalarının denizaltı savunma harbi yapma imkanları kısıtlıdır. Bu üslup bölgelerde karinaya monteli sonarların denizaltıları tespit etmesi zordur. STM500 boyutları prestijiyle çabucak her yere girip çıkabilecek ve operasyon icra edebilecek bir platform olacak.”
STM500’ün insansız deniz aracı ve drone taşıma yeteneğine de sahip olacağını lisana getiren Doç. Dr. Yaycı, “Ortaya çıkacak sistem birebir vakitte mayın harbi yapabilme yeteneğine de sahip olacak yani mayın taşıyabilecek. Denizaltılar yapıları gereği sürpriz silahlardır. Tüm bu sahip olduğu yetenekler daima birlikte değerlendirildiğinde STM500 için sürprizinde sürprizi bir silah olacak diyebiliriz. STM500, bilhassa Adalar denizinde Türk donanması için hayli yararlı bir sistem olacak” sözlerini kullandı ve bu şekil bir sisteme sahip olan bir devletin kıymetli bir güç çarpanına sahip olacağını vurguladı.
‘İNSANLI VE İNSANSIZ SİSTEMLERİN KOMBİNASYONU OLACAK’
Rusya-Ukrayna savaşı devam ederken savaşta yaşanan gelişmelerin çağdaş savaş tarihinde kıymetli değişikliklere sebep olacağı kestirim ediliyor. Geçtiğimiz aylarda Karadeniz’de Rus donanmasının sancak gemisi olarak misyon yapan Moskova kruvazörünün vurulması da bu mevzuda çalışan uzmanların ve araştırmacıların gündeminde kendine ağır halde yer buldu ve gelecek senaryolarında büyük deniz platformlarının varlığını sorgulamaya açtı.
Türkiye’nin insansız sistemlerde dünyanın önde gelen ülkelerinden birisi olduğunu belirten Cihat Yaycı, “Türkiye dünyadaki bu trendi erken fark ederek bu hususta önemli işler ortaya koyan ülkelerden birisi. İnsansız hava araçlarının yanında şu anda 4 farklı insansız deniz aracı tasarımı var ve tersanelerimiz bu dizaynları geliştirmeye devam ediyor. Bunlar çok kıymetli ve geleceği şekillendiren gelişmeler” halinde konuşup şunları da ekledi:
“Normal kaideler altında Moskova kruvazörünün üzerinde bulunan S-300 hava savunma sistemi, gemiye yönelik füze tehdidini ortadan kaldırmalıydı. Bu sistem Rus donanmasının kullandığı en tesirli hava savunma sistemlerinden birisi. Lakin gördüğümüz üzere Rus donanmasında vazife alan çalışanın önemli eğitim eksikliği var. Devasa bir savaş gemisini kıyının yanı başına getirerek düşmanın silah menzili içine soktular. Bunun yanında tepki müddetinin kısa olduğu bir ortamda tam manasıyla teyakkuz durumunda olmadıklarını anlıyoruz. Savaş durumunda herkes olması gereken yerde teyakkuz halinde beklemeli. Yemeğinizi bile vazife yerinizde yersiniz. Moskova kruvazöründe ya bunlar yapılmadı ya da geminin sahip olduğu silah sistemleri dünyaya anlatıldığı kadar tesirli sistemler değiller. Fakat büyük platformlara her vakit muhtaçlık duyulacak. Zira kıyıya yakın bölgelerde insansız deniz araçları ve küçük platformlar kullanabilirsiniz fakat açık denizlerde ya da denizaşırı harekatlarda bilhassa güç transferi yapabilmek için büyük platformlara muhtaçlık duyarsınız.”
Müstafi Tümamiral Doç. Dr. Cihat Yaycı, hali hazırda beşerli ve insansız sistemlerin ortak hareket ettiği bir geleceğin şekillendiğini aktardı ve STM500 denizaltısının sahip olduğu yeteneklerle bu gelecekte kendine yer bulacağını düşündüğünü söyledi. Yaycı, “Çok sayıda silaha sahip olan büyük deniz platformları sürü halinde hareket edecek silahlı insansız deniz ve hava araçları taşıyabilirler. Bu formda su üstü harbi ve hava savunma harbi yapabilirler. STM500 sahip olduğu özelliklerle tam da bu biçimde misyon yapabilecek bir platform. Zira içerisinde insansız deniz ve hava araçları taşıyabilecek, denizaltı işçisi gerek görüldüğünde bunları kullanabilecek. Savunma Sanayi Başkanlığı’nın ve bu dalda çalışan özel firmalarımızın yaptığı çalışmaları gururla izliyoruz. Bu alanda emeği geçen herkese minnet ve şükranlarımızı sunuyoruz” diye konuştu.