Tatvan ilçesinde bulunan Nemrut Dağı’nın eteklerinde yer alan, Ahlat ilçesine bağlı Güzelsu ve Taşharman köyleri mevkisinde, uzun yıllar evvel volkanik patlamalar sonucu binlerce metre derinlikten yüzeye çıkan lavların kalıntıları, bilim adamlarının araştırmalarına da husus oluyor.
Nemrut Jeoparkı’ndaki lav kalıntıları, Anadolu Ajansı muhabirince dronla görüntülendi.
Uzmanlık alanı coğrafya olan Bitlis Eren Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necmettin Elmastaş, AA muhabirine, Nemrut’un Türkiye’deki değerli volkanik dağlardan biri olduğunu söyledi.
Geçmişteki volkanik patlama öncesi Van Gölü havzasındaki suyun Muş Ovası vasıtasıyla Murat ve Fırat ırmaklarına karıştığını anlatan Elmastaş, şöyle konuştu:
“Patlamayla Nemrut, Van Gölü’nün oluşmasında volkan konisi ve set vazifesi görmüştür. İkinci safhada 4 bin metreye yükselmiş. Üçüncü safhada ise büyük bir patlamayla yaklaşık bin metrelik koni kısmı etrafa dağılarak Nemrut Kalderası meydana gelmiştir. Kaldera ve etrafında 40’tan fazla lav çıkış yeri ve parazit konileri var.
Tatvan’dan dağa hakikat çıkarken sıralı halde parazit konileri görülüyor. Kuzeyde Kantaşı bölgesinde ise değerli bir koni var. Bilhassa Kantaşı bölgesinde Nemrut’tan en son çıkan lavlar görülüyor. Hala toprak oluşmamış ve üzerinde bitki örtüsü göremezsiniz. Kantaşı bölgesinde Güzelsu ve Taşharman tarafındaki iki lav akıntısı günümüzde tazeliğini koruyor. Akıntının olduğu her bir alan bir jeosit oluşturuyor. Bu alanlar jeopark için de değerli jeolojik ögelerdir.”
Jeolojik incelemeler sonucu Nemrut’ta en şiddetli patlamanın 1441’de meydana geldiğini lakin 1600’lü yıllara kadar lav çıkışlarının olduğunu belirten Elmastaş, “Dolayısıyla en yeni lavların burada olduğunu söyleyebiliriz. Burayı çok daha değerli kılan bir öge, yalnızca bazalt lavlar yok. Volkan camı dediğimiz blok formundaki hususlarda dikkat çeken jeolojik ögeler ortasında yer alıyor. Konilerin varlığı, hal ve imaj özellikleri, son lavlar bilhassa yer bilimciler olmak üzere birçok insanın dikkatini çekiyor.” sözlerini kullandı.
“Bu lav akışlarının özelliği bazaltik ve riyolitik nitelikli olmasıdır”
Bölgede araştırma yapan Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Çan Meslek Yüksekokulu Madencilik Teknolojisi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aydın Büyüksaraç ise Nemrut Dağı’nın epeyce genç bir yanardağ olduğunu ve “uyuyan yanardağ” olarak tanımlandığını söyledi.
Nemrut Kalderası’nda 5 gölün bulunduğu bilgisini veren Büyüksaraç, “Göllerin biri sıcak, oburu de en büyük göl olarak ortaya çıkmaktadır. Öteki göller de kalderanın değişik yerlerinde bulunuyor.
Kalderada buhar çıkışı noktası ve buz mağarası diye tanımlanan soğuk alanlar var. Bunlar bölgede değişik vakitlere ilişkin ortaya çıkmış özelliklerdir.
Bu bölgede bilhassa son devirde meydana gelmiş olaylarda lav akışları yaşanmıştır. Bu lav akışlarının özelliği bazaltik ve riyolitik nitelikli olmasıdır. Bunlar derinlik kayaçlarıdır.
Yüzeyde olması beklenmeyen lakin binlerce metre derinlikten yüzeye çıkmış çok değerli jeolojik oluşumlardır.” değerlendirmesinde bulundu.
İşteo imajlar…