Ülkemizde her yeni yılda 500 bireye akciğer zarı kanseri tanısı konuluyor. Bilinçsizlik ve birtakım dallarda kullanılan hammaddeler bu sayının giderek artmasına yol açıyor. Radyasyon Onkoloji Uzmanı Dr. Züleyha Kadehçi, mezotelyoma kanserini anlatıyor.
Ülkemizde epey yaygın olarak görülen bir hastalık olan mezotelyoma, akciğer zarında meydana gelen makûs huylu tümörlerdir. Mezotelyomanın ortaya çıkmasındaki en büyük etken, asbest ve erionit hususunun teneffüs yoluyla bedene alınmasıdır.
Asbest doğal bir fibröz silikatter yeryüzündeki birçok yerde toprak örtüsünde bulunur. Daha çok Anadolu’da meskenleri badana yapmak için, çeşitli iş kollarında yahut bebeklerde pudra olarak kullanılır. Bilinçsizce kullanılan bu hususlar, bilhassa bebeklerde çok önemli teneffüs sıkıntılarını beraberinde getirirken, yetişkinlerde ise mezotelyoma kanserinin oluşmasına neden olur. Bilhassa de sanayi bölümünde çok kullanılan asbestinin kullanımının yasaklanmasıyla buna bağlı ölümlerde önemli bir azalmaya meydana gelmiştir. Bu hususların yanı sıra genetik miras da bu hastalığın bireyde ortaya çıkmasına yol açabilir. Erionite asloest üzere fibröz silikatter etrafta doğal olarak bulunur.
Hangi belirtiler ile ortaya çıkıyor
Akciğer boşluğunda sıvı birikmesiyle başlayan bu hastalığın en tipik belirtisi, sıvının yarattığı baskı sebebiyle ortaya çıkan nefes alma darlığıdır. Bunun yanı sıra;
– Anemi,
– Öksürük,
– Yorgunluk,
– Kanlı balgam,
– Göğüste ağrı,
– Göğüs bölgesinde ortaya çıkan yumrular,
– Yutkunma zorluğu,
– Kilo kaybı,
– İştahsızlık üzere belirtileri de vardır.
Akciğer zarı ve akciğerin etrafındaki tabakayı etkileyen mezotelyama cinsine, plevral denir. En yaygın görülen çeşididir. Peritoneal mezotelyama ise periton zarının etkilenmesi sonucu ortaya çıkar. En ender görülen çeşidi ise kalbin kollayıcı katmanını etkileyen perikardiyal mezotelyamadır.
Orta yaş kümesi risk altında
Hastalığın ortaya çıkmasındaki en kıymetli etken, asbest lifine maruz kalmaktır. Fakat maruz kalır kalmaz bu hastalık ortaya çıkmaz, genel olarak 30 – 50 yıl sonra tesirler kansere dönüşür. Şayet mesleksel maruziyet kelam konusu o iş ile uzun mühlet uğraşılması gerekir. Bu noktada mezortelyoma daha çok 50 yaşından sonra görülüyor.
Hastanın öncelikle akciğer sineması ve tomografisi çekilir. Şayet hastanın akciğer zarında kalınlaşma ve sıvı tespit edilirse kesin teşhis için diğer tetkitlere başvurulur. Bunun için en sık kullanılan metot biyopsidir. Öncelikle sıvıdan örnekler alınır ve patolojiye gönderilir. Şayet kesin sonuç çıkmazsa zar için de biyopsi yapılır. Bunun yanı sıra PET testleri de uygulanabilir.
Hastalığın evresi tedavide belirleyici rol oynuyor
Mezotelyama kanserinde tedavinin seyrini hastanın ve hastalığın özellikleri belirler. Cerrahi metot, kemoterapi ve radyoterapi olarak 3 farklı tedavi yaklaşımı kullanılır. Şayet hastalığın birinci evrelerindeyse hastaya cerrahi süreç uygulanabilir. Öteki evrelerde cerrahi tekniklere başvurma talihi yoktur.
Çok sinsi ilerleyen ve uzun yıllar belirti göstermeyen bir hastalık olan mezotelyama, genel olarak ileri basamaklarda teşhis edilir. Bu noktada kanser hücrelerini yok etmek için kemoterapi yahut radyoterapi kullanılır.