Dijitalleşen dünyada yazışmalar çoğunlukla elektronik ortamda gerçekliyor. Bilhassa çalışma hayatında kurum içi ve kurum dışı yazışmalar çoklukla e-posta ile yapılıyor. Pekala, kurumsal e-postalardaki yazışmalar işverence denetlenebilir mi? İşte Avukat Elvan Kılıç’ın husus hakkındaki açıklamaları…
Temel hakları zedeleyecek nitelikte olmamalı
Patronun çalışanın kullanımına sunulan irtibat araçlarını denetlemesi ve çalışanın şahsî datalarının işlemesine ait olarak 4857 Sayılı İş Kanunu’nda özel bir düzenleme bulunmamaktadır.
Patronun yetki ve hakları sınırsız olmayıp, çalışanın özel hayatın saklılığı, haberleşme hürriyeti ve şahsî bilgilerinin korunmasını isteme hakkı elbette vardır. Ama uygulamada, Patron işlerin aktif bir halde yürütülmesi ile bilgi akışının denetimini sağlamak, çalışanın aksiyonlarına bağlı cezai ve türel sorumluluğa karşı korunmak, verimliliği ölçmek yahut güvenlik kaygıları üzere haklı ve legal görülebilecek nedenlerle emekçinin kullanımına sunduğu bağlantı araçlarını denetleyebilmekte ve kullanıma ait sınırlamalar getirebilmektedir.
Patron tarafından konulan kısıtlayıcı ve uyulması mecburî işyeri kurallarının çalışanların temel haklarının özünü zedeleyecek nitelikte olmaması gerekmektedir. İşyerinde kullanıma sunulan irtibat araçlarının patrona ilişkin olduğu gerekçesiyle patronun irtibat araçları üzerinde sınırsız ve mutlak bir gözetleme ve denetleme yetkisi olduğunu kabul etmek, personelin demokratik bir toplumda temel hak ve özgürlüklerinden olan haberleşme hürriyeti, özel hayatının saklılığı, şahsî bilgilerinin korunmasına terslik teşkil edecektir.
Kurumsal e-posta hesaplarındaki yazışmaların işverence denetlenebilmesi için öncelikle:
– Çalışanın patron tarafından kendisine tahsis edilen e-posta hesabını yalnızca iş ve işin gerekleri kapsamında kullanması gerektiği hakkında bilgilendirilmesi gerekmektedir.
– Patronun çalışanın kullanımına sunduğu bağlantı araçlarının ve irtibat içeriklerinin incelenmesinin haklı olduğunu gösteren legal münasebetleri olup olmadığı denetlenmelidir.
– Çalışanın irtibatının içeriğine girilmesi yerine onun şahsî datalarına daha az müdahale eden yol ve önlemlerin uygulanmasının mümkün olup olmadığı denetlenmelidir.
– Çalışanın ferdî bilgilerinin korunmasını isteme hakkına ve haberleşme hürriyetine işverence yapılan müdahale, ulaşılmak istenen gayeyle ilgili ve bu gayesi gerçekleştirmeye elverişli olmalıdır.
– Haberleşme hürriyetine yönelik müdahalenin orantılı kabul edilebilmesi için irtibatın denetlenmesi ile işlenecek yahut rastgele bir formda yararlanılacak datalar ulaşılmak istenen maksatla hudutlu olmalı, bu maksadı aşacak halde sınırlama ya da müdahaleye müsaade verilmemelidir.
Avukat Elvan Kılıç