Farklı vilayetlerde tarım, inşaat, güç ve akaryakıt kesiminde yıllarca çalışan Erzurumlu 67 yaşındaki teşebbüsçü Hamza Doğan, yaklaşık 50 yıllık gurbet hayatından sonra 2019’da doğduğu topraklara döndü.
Ceviz üretimi yapmaya karar verip arazi arayışına giren Doğan, Şenkaya ilçesi Turnalı Mahallesi’nde Ulusal Emlak’tan 1300 dönümlük arazi kiraladı.
Çocukları Nuri ve Akif ile çalışmaya başlayan Hamza Doğan, 2020’de kendi iş makineleriyle çorak ve engebeli araziyi büyük emeklerle ceviz fidanı dikimi için hazırladı. Buraya 16 bin fidan diken Doğan, fidanları sulamak için boru döşeyerek 7 kilometre uzaktaki kaynaktan su getirdi.
Kendi imkanlarıyla arazinin farklı noktalarına 22 gölet yapan Doğan, kar ve yağmur sularını burada biriktiriyor. Motor ve borularla, muhtaçlık halinde göletlerden birbirine su desteği yapan teşebbüsçü, meyve verme evresindeki ceviz fidanlarını damla sulama sistemiyle bu göletlerden suluyor.
Bunlarla da yetinmeyen Doğan, büyük kentlere göç eden vatandaşların 700 dönüm boş yerini kiraladı. Çorak yerleri sulu tarıma geçiren teşebbüsçü, bu yerlerin büyük kısmına de arpa, buğday, yulaf, yonca tarım eserleri ekti. Sonrasında hayvancılığa başlayan Doğan’ın 470 küçükbaş hayvanı bulunuyor.
Tarım ve hayvancılığı birlikte yürüten Doğan, topraklarda yetiştirdiği bitkilerle hayvanlarının yem gereksinimini karşılıyor.
“Gecemizi gündüzümüze katarak çalışıyoruz”
Teşebbüsçü Hamza Doğan, yarım asır sonra döndüğü memleketinde tarım ve hayvancılıkta yaptığı entegre bir çalışmanın Türkiye’de çok fazla örneğinin bulunmadığını söyledi.
Doğan, her vakit Türkiye’de ve dünyada tarımın vazgeçilmez olduğuna inandığı için böylesine devasa ve iklim kurallarına nazaran zahmetli bir işe giriştiğini belirtti.
Ulusal Emlaktan kiraladığı yaklaşık 1300 dönümlük arazinin yüzde 80’inin dağ ve bayırdan oluştuğunu belirten Doğan, “İş makinelerimizle dağları karış karış, adım adım işleyerek fidan ekimine hazırladık. Üniversitelerden takviye aldık, danışman hocalar tuttuk. Bu bölgede fidanların işlenmesi batıya göre hem güç hem de maliyetli. Birebir vakitte da fidanı yaşatması iklimsel olarak sıkıntı zira kış soğuk, yaz da bu bölge çok derece sıcak oluyor. Çünkü fidan, dikiminden sonra 3 yıl bakım istiyor. Eleman bulmakta zorluk da çekiyoruz. Biz ailece işin başında, gecemizi gündüzümüze katarak çalışıyoruz.” dedi.
Doğan, fidanlara adeta çocuk üzere baktıklarını, Doğu Anadolu kaidelerine nazaran fidanları yetiştirmede yüzde 100 muvaffakiyet sağladıklarını söyledi.
Fidanların dikiminin akabinde tarım ve hayvancılık işine girdiklerini lisana getiren Doğan, “Bölgede etraf köylerden topraklarını terk edip büyük kentlere göçen insanların yerlerini kiraladık. 201 parsel 700 dönüm kadar arazinin içerisinde arpa, buğday, yulaf, yonca üzere ekimler yaptık. 500 dönüm kadar ekim yaptık. 200 dönüm de çayır alanı bıraktık.” diye konuştu.
Tüm bu faaliyetleri kendi imkanlarıyla yaptıklarını anlatan Doğan, şunları kaydetti:
“Yaptığımız göletlere kar ve yağmur sularını topluyoruz. Yani üstten bir damla yağmur düşüyorsa aşağıda biz göletlerimize bunları topluyoruz. Tabi vatandaşı da incitmeden, onların suyuna dokunmadan büsbütün kışın kar sularını, yağmur sularını göletlere depoluyoruz. Topraklarda damlama metoduyla fidanların her birinin başını damlama borusu çektik. Sulamayı da bu türlü yapıyoruz. 500 dönüm ekim yaptığımız yere de su getirdik. Hayvanlarımızın tamamının yemini kendimiz üretiyoruz.”
Hamza Doğan, toprakta 15’i sabit olmak üzere periyoda nazaran 50 şahsa kadar istihdam sağladıklarını, ilerleyen vakitlerde bu sayının artacağını belirtti.
“Proje tamamlandığında 35 bin fidanımız olacak”
Hayallerini gerçekleştirip üretime katkı sunabilmenin memnunluğunu yaşayan Doğan, şunları kaydetti:
“Biz akşama kadar yorulsak, akşam olduğu vakit, suyun aktığını, ekinlerin yeşerdiğini, kuzuların melediğini, bir şeylerin oluştuğunu görmekten çok memnun oluyorum. Çok hakikat bir iş yaptığımızı ve hiç pişman olmadığımı düşünüyorum zira 67 yaşındayım. Gelecekten ne bekleyebilirim ki? Ancak çalışmaktan keyifli oluyorum. Kendim için yapmıyorum. Çocuklarım, torunlarım, Türkiye için herkese yararı olsun diye bunları yapıyorum. Proje tamamlandığında 35 bin fidanımız olacak. Bu fidanlar dağları yemyeşil edecek. Buradan hem kuşlar üzere her canlı faydalanacak hem de gelecek kuşağa büyük bir eser bırakmış olacağız. Bu manada çok memnunuz.”